De Blauwdruk Psychosociale zorg geeft rust
Het Regionaal Consortium Zwangerschap en Geboorte Zuidwest Nederland ontwikkelde samen met een aantal verloskundige samenwerkingsverbanden (VSV’s) in de regio de Blauwdruk Psychosociale zorg en Samenwerking met Veilig Thuis. De Blauwdruk is ontwikkeld om de zorg voor kwetsbare zwangeren beter te structureren en de samenwerking tussen geboortezorgprofessionals en Veilig Thuis te verstevigen.
VSV Reinier in Delft is één van de VSV’s die met de blauwdruk gaat werken. Verloskundige Linda Kops, wiens praktijk is aangesloten bij het VSV, vertelt erover. Naast verloskundige is Kops voorzitter van de werkgroep ‘Kwetsbare Zwangeren’ van het Reinier de Graaf-ziekenhuis én aandachtsfunctionaris huiselijk geweld en kindermishandeling.
Integrale, gestructureerde aanpak
De blauwdruk is een zogenoemd ‘standaard zorgpad’ dat een integrale, gestructureerde aanpak voor kwetsbare zwangere vrouwen en hun gezin mogelijk maakt. De blauwdruk bevat een stroomschema, dat begint bij de intake. De verloskundige screent dan op psychopathologie, psychosociale problemen en middelengebruik. Vervolgens biedt de blauwdruk een handvat voor geboortezorgprofessionals bij het verlenen van zorg tot na de bevalling.
Opstapje naar een gesprek
“De blauwdruk schrijft voor dat je een screeningstool moet hebben. Ons VSV gaat werken met Mind2Care. Dat werkt zo: mensen loggen vóór hun eerste afspraak in, en vullen een vragenlijst in. Die wordt vervolgens geüpload naar ons systeem. Zo kunnen we vooraf screenen op kwetsbaarheid. We zien dan bijvoorbeeld of er sprake is van drugsgebruik, of dat er gerookt wordt. Dat biedt voor ons een opstapje om daar tijdens de intake een gesprek over te voeren. Komt uit de screening naar voren dat er sprake is van meervoudige problematiek, dan geeft de blauwdruk handvatten hoe daarmee om te gaan. Bijvoorbeeld als het gaat om een psychose of depressie. Of bij een tienerzwangerschap.”
“Het consortium heeft een hele praktische, bruikbare tool opgeleverd, gestoeld op gedegen onderzoek, met een goede onderbouwing. Daarin zit de kracht van het consortium: de verbinding tussen het academische en het werkveld. De blauwdruk is daarvan een mooi voorbeeld.”
Stappenplan
In het geval van meervoudige problematiek staat in het stroomschema precies beschreven wat de te volgen stappen zijn. Belangrijk onderdeel van het stappenplan is het organiseren van een multidisciplinair overleg (MDO), waarin onder andere een behandelplan wordt opgesteld en afspraken worden gemaakt over de continuïteit van de zorg. En waarbij de gemaakte afspraken vervolgens worden teruggekoppeld aan alle betrokken hulpverleners, zoals de huisarts, kraamzorg, CJG en JGZ.
Minder kopzorgen
Linda Kops: “De blauwdruk en de screeningstool Mind2Care zorgen ervoor dat je als verloskundige niet ‘verdrinkt’ in de sociale hulpverlening. Je hebt veel beter zicht op waar je iemand naartoe moet verwijzen bij meervoudige problematiek. En vervolgens weet je dat een gezin de juiste hulp krijgt. Dat geeft rust. Natuurlijk houd je een vinger aan de pols bij de zwangere en bij de hulpverlening, maar het scheelt een hoop kopzorgen als je weet: dat is geregeld. Zo kun je je als verloskundige weer meer focussen op het medische stuk.”
Aan de slag
Om met de blauwdruk te kunnen werken, moeten VSV’s deze vertalen naar hun eigen lokale context. Hoe je dat als VSV precies doet, staat uitgelegd in een stappenplan in de blauwdruk. Het Regionaal Consortium Zwangerschap en Geboorte Zuidwest-Nederland helpt het VSV bij de implementatie van de blauwdruk. Onderdeel van de implementatie is een scholing aan vertegenwoordigers van het VSV. Daarin staat onder andere het werken met de blauwdruk en de communicatie met de zwangere en haar gezin centraal.
“Ons VSV heeft al in 2016 goedkeuring gekregen om met de blauwdruk te gaan werken. In 2017 wilden we beginnen met de implementatie. Doordat de AVG-privacywetgeving dwars lag, heeft dat uiteindelijk veel langer geduurd. Vanuit mijn verloskundigenpraktijk konden we wél doorgaan: we hebben een pilot met de screeningstool gedraaid. Maar inmiddels is ook het VSV zover! In oktober 2021 presenteren we onder andere de screeningstool en de blauwdruk aan ons VSV. En dan kunnen we aan de slag. Met elkaar moeten we dan aldoende de gezamenlijke aanpak bij meervoudige problematiek gaan vormgeven. We verwachten dat er meer kwetsbaarheid naar boven komt, als we meer gaan screenen.”
Ieder gezin verdient de best mogelijke start!
